بلاد پرشر ، هایپرتنشن یا همان فشارخون از بیماریهای متابولیک مزمن است که طیف وسیعی از افراد در جوامع مختلف با آن سروکار دارند. بطور کلی نیرویی که از طرف خون به دیوارههای شریانها (سرخرگ) وارد میشود، منجر به بروز این بیماری خواهدشد و درنهایت در صورت عدم کنترل آن، ممکن است به بیماریهای قلبی منجر شود.
هایپرتنشن با مقدار خون پمپاژ شده توسط ضربان قلب به رگها تعیین میشود و بصورت کسری نشان داده میشود. هرچقدر قلب خون بیشتری پمپاژ کند و شریانها باریکتر باشد، فشارخون بالاتر خواهد رفت.
اجزاء فشار خون
فشارخون دارای دو جزء است:
- فشار سیستولیک شمارهای است که در بالای کسر قرار میگیرد و نشاندهندهی فشاری است که قلب برای پمپاژ خون به بیرون و رگها وارد میکند.
• فشار دیاستولیک شمارهای است که در پایین کسر قرار گرفته و نشاندهندهی فشاری که خون به دیوارهی رگ وارد میکند.
فشارخون با میلیمتر جیوه (mmHg) اندازهگیری میشود؛ و بهعنوانمثال، به صورت ۱۲۰/۸۰ mmHg بیان میشود و زمانی که یکی از این دو عدد و یا هر دو عدد بالاتر از این میزان باشد، فرد دچار هایپرتنشن یا بلاد پرشر بالا میشود.
طبقهبندی فشار خون
بطور کلی فشارخون بالا در طی سالها در بدن گسترش مییابد و دیگر اعضای بدن را تحت تأثیر قرار میدهد و در نهایت احتمال ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را در فرد افزایش میدهد. البته با رعایت مراقبهای اولیه بهداشتی و چکاپ دورهای میتوان این بیماری خاموش را شناسایی کرد و در جهت رفع علائم و بهبود آن اقدام کرد.
فشار خون پایین
اگر فشار خون کمتر از 60/90 باشد، افراد دچار فشارخون پایین یا افت بلاد پرشر میشوند که با علائمی نظیر احساس سبکی سر و سیاهی چشم، ضعف و سرگیجه و احتمال غش همراه است. بلاد پرشر پایین میتواند ناشی از عدم نوشیدن آب کافی، از دست دادن خون (اهدا خون و یا خونریزی) و یا مصرف بیش از حد دارو باشد.
از عرق بیدمشک و عرق هل بیشتر بدانیم! |
دلایل ایجاد بلاد پرشر بالا
از علل ایجاد فشارخون بالا (هایپرتنشن) میتوان به سبک زندگی ناسالم، چاقی، کمتحرکی، سیگار، افراد دارای اضافه وزن، رژیم غذایی پرنمک، مشروبات الکلی، استرس و اضطراب، سن بالا، عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی فشارخون، بیماری کلیوی، اختلالات غدد فوقکلیوی و تیروئید اشاره کرد.
تجمع و مازاد کلسترول موجود در رگهای خونی و افزایش تولید آن توسط کبد از دیگر علل اصلی ابتلا به فشارخون بالا میباشد.
علائم فشارخون بالا
اغلب افراد مبتلا، متوجه ابتلا به این بیماری نمیشوند و لذا از این جهت آن را بیماری خاموش مینامند. بطور کلی نشانههایی از قبیل سردرد شدید، سرگیجه، مشکلات بینایی، درد قفسه سینه، تنفس سخت و یا تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، وجود خون در ادرار، خونریزی بینی را به عنوان علائم این بیماری میشناسند.
افراد در معرض بیماری
این افراد بیشتر مراقب خود باشند؛
افرادی با سابقهی خانوادگی فشارخون بالا، سیگاریها، بانوان باردار، افرادی که اضافه وزن دارند و الکل مصرف میکنند و کسانی که رژیم غذایی سرشار از نمک و چربی دارند.
اقدامات لازم برای پیشگیری از ابتلا به فشارخون
- بطور منظم ورزش هوازی انجام دهید.
- مصرف نمک و چربیهای اشباع شده را محدود کنید.
- غذاییهایی غنی از میوه و سبزیجات در رژیم خود قرار دهید.
- از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
- به وزن مطلوب بدن خود برسید.
گیاهانی موثر بر کاهش بلاد پرشر |
|
زنجبیل | البته زنجبیل به تنهایی به کاهش فشارخون کمک نمیکند ولی مصرف همزمان زنجبیل با داروهای رقیق کنندهی خون مانند آسپرین و وارفارین، باعث افزایش اثر این داروها میشود و قبل از مصرف باید با پزشک مشورت نمود. |
ریحان | برگهای ریحان از بالارفتن بلاد پرشر جلوگیری میکند و میتوان تازهی آن را به صورت سبزی خوراکی و برگ خشک شدهی ریحان را به عنوان طعمدهنده، همرا با غذا مصرف کرد. |
کرفس | پتاسیم موجود در کرفس با تحریک ادرار به کاهش فشارخون کمک میکند. از ساقه و برگ این گیاه به صورت خام و یا در غذا استفاده میشود. بذر کرفس نیز به عنوان عطر و طعمدهنده در سوپ و خورش میشود. |
سیر | این گیاه با فعال کردن نیتریک اکساید سنتتاز، تولید نیتریک اکساید را افزایش داده و باعث پایین آمدن فشارخون میگردد. البته مصرف روزانه بیش از 4 گرم سیر تازه باعث یبوست و اختلال معده و روده میشود. |
کتان – برزک | ترکیبات فنولی موجود در دانه (بذر) کتان باعث کاهش بلاد پرشر میشود. دمکردهی هرکدام از گیاهانی نظیر زالزالک، دانه و برگ شنبلیله، دانه کرفس، سیر، جعفری، برگ زیتون، به صورت مجزا، با مقدار مصرف روزی 3 فنجان، در کنار قرصهای کاهنده فشارخون (با مشورت پزشک) میتواند مفید باشد. |
چای ترش | اسیدهای سیتریک، مالیک و آسکوربیک به همراه کوئرسیتین و دیگر ترکیبات موثر موجود در این گیاه به کاهش فشارخون سیستولیک و دیاستولیک کمک میکند. |
مغز گردو | مادهای بنام آلفا لینولنیکاسید و فیبر موجود در مغز گردو به کاهش فشار و کلسترول بالای خون کمک میکند. |