چای ماسالا | برای اضافه شدن یک دمنوش به سبد خریدمان لازم است تا این محصول با ذائقه ما جور بوده و مصرفش حس خوبی به مصرفکنندهاش بدهد، دارای فوایدی برای بدنمان باشد، به راحتی در دسترس بوده، با قیمتی مناسب تهیه شود و طریقه آمادهسازی آن نیز دشوار نباشد. چنانچه به روند ورود و گسترش مصرف چای ماسالا به کشور و همچنین اقصی نقاط جهان نیز نگاه کنیم، کمابیش با همین الگو مواجه میشویم.
از آنجایی که محبوبیت این محصول به صورت روز افزون در حال افزایش است، تصمیم گرفتیم تا در این یادداشت به معرفی چای ماسالا بپردازیم. دعوت میکنم تا انتها با ما همراه باشید:
آشنایی با چای ماسالا
چای ماسالا (Masala chai) در حقیقت یک نوشیدنی اصالتاً هندیست که از جوشاندن چای سیاه در شیر و آب به همراه مخلوطی از گیاهان معطر و ادویهها تهیه می شود. همانطور که پیشتر بدان اشاره شد، این نوشیدنی امروز یکی از پرطرفدارترینهای نوع خود در جهان بوده و رد آن را میتوان در اکثر کافه یا چایخانههای دنیا یافت.
نکته جالبی که در خصوص نام این محصول وجود داشته و شاید در مورد آن تابحال دقت نکرده بودید، شرقی بودن آن است . به بیانی دیگر، لغت «چای» که ممکن است در شبانه روز و در زندگی روزمره خود بارها به آن اشاره کنیم یک کلمه هندیست! از آن جالبتر این است که گفته میشود Chai خود از لغت چینی Cha گرفته شده و از این زبان وارد هندی شده است. اینک که باز نام این نوشیدنی را پیش خود تکرار میکنیم، حس میکنیم که میتواند لغتی از جنس زبان مردم خاور دور باشد.
با وجود اینکه داستانهای زیادی پیرامون پیدایش این نوشیدنی عنوان میشود، اما به طور کلی مردمان هند معتقدند که پادشاهی هزاران سال پیش چای مذکور را به عنوان یک نوشیدنی «آیورودا» ایجاد نموده که ترکیبی از گیاهان و ادویههای شفابخش است. لازم به ذکر است که آیورودا یک علم باستانی و کهن با ریشه هندی اما پیروانی بینالمللیست که در آن از گیاهان طبی، ماساژ و یوگا برای درمان بیماران استفاده میشود.
ماسالا در سایر نقاط جهان
یکی از راههایی که غذا و نوشیدنیهای جدید در طول تاریخ به وجود آمدهاند، بومیسازی آنها پس از ورود به یک شهر و کشور دیگر بوده است . در همین رابطه مثلاً فقدان یک ماده در سرزمین مقصد سبب میشده است تا آشپزی خوشذوق ماده مشابه و موجود آن را جایگزینش کند که در مواردی از این کار نیز نتیجه مطلوبی میگرفتهاند. در همین رابطه شاید بتوان استفاده از محصولاتی که با ذائقه مردمان دیار مقصد همخوانی بیشتری داشته اند را نیز دلیل دیگری برای این تغییر مواد اولیه بدانیم.
به هر حال، روندی که گفته شد به چای ماسالا ارتباط دارد، چرا که با ورود این محصول به اروپا، ایتالیاییهایی که پیشتر «کافه لاته» سرو میکردند، با طبخ ماسالا به همان روش موفق به فرآوری «چای لاته» یا چای ماسالای اروپایی شدند . ماسالای اروپایی شیرینتر از نمونه هندی خود بوده و تندیش از نمونه اصلی کمتر است. دلیل این امر را میتوان استفاده کمتر غربیها از ادویههای گرم و تند در چای دانست.
اجزای تشکیل دهنده چای ماسالا
چای سیاه
چای سیاه معمولاً به عنوان ماده پایه در بیشتر دستورالعملهای طبخ چای ماسالا مورد استفاده قرار میگیرد. رایج ترین نوع چای سیاهی که در خود هند مصرف میگردد آسام (Assam) نام دارد. با این حال، ترکیبی از انواع مختلف چای هم ممکن است در ساختار ماسالا استفاده شود که دارجلینگ (Darjeeling) و نیلگیری (Nilgiri) دو نوع پرطرفدار دیگر آن هستند.
ادویهها
شاید بتوان مهمترین بخش چای ماسالا که علاوه بر تعیین خواص آن، مزه یا میزان رنگ و بویش را نیز مشخص میکند، «کارها» (Karha) یا ادویههای آن دانست. یکی از همان عواملی که سبب میشود تا چای ماسالا در شهرهای مختلف هند و دیگر مناطق دنیا با یکدیگر متفاوت باشد، سلیقهای بودن نوع ادویههای مصرفی و میزان هریک از آنها میباشد. ناگفته نماند که کیفیت خود همان ادویهها نیز در صورت یکی بودن دستورالعمل تهیه ماسالا میتواند به مغایر بودن خروجیشان منجر شود.
ادویه ماسالا معمولاً بر پایه زنجبیل آسیاب شده و غلاف هل سبز درست میشود. این در حالیست که همواره ردی از دارچین، بادیان ستارهای، دانههای رازیانه، دانههای فلفل، جوز هندی، میخک، دانههای هل، ریشه زنجبیل، عسل ، وانیل و گرمیهای دیگری هم در چای ماسالا دیده میشود. شاید برایتان جالب باشد بدانید که اروپا و آمریکاییها گاهی از فلفل دلمهای به عنوان جایگزین یا مکمل دارچین و میخک در این نوشیدنی استفاده میکنند.
در خصوص ادویههای چای ماسالا به ذکر این نکته بسنده میکنیم که گاهی در میان محتویات آن هل سیاه، گشنیز، گلبرگهای گل رز، ریشه شیرین بیان و زعفران هم دیده میشود.
شیر
به طور سنتی در هند، از شیر گاومیش آبی برای تهیه چای استفاده می شود. چای ماسالا با مخلوط کردن یک قسمت شیر با 2 الی 4 قسمت آب و حرارت دادن مایع تا نزدیک به جوش آمدن (یا حتی جوش کامل) تهیه میشود. برخی از مردم دوست دارند از شیر غلیظ شده شیرین در چای ماسالا استفاده کنند تا شیرینی آن افزایش یابد. برای کسانی که ترجیح می دهند چای بدون شیر بنوشند، این ماده با آب جایگزین میشود. نهایتاً در اماکنی که امکان دسترسی به این شیر خاص وجود ندارد از شیرخشک بدین منظور استفاده میشود.
شیرینکنندهها
میزان شیرینی یک نوشیدنی سلیقهایست، پس به شما بستگی دارد که چقدر به آن شکر سفید یا قهوهای، شکر پالم و نارگیل یا شیره و عسل اضافه کنید. با این وجود برخی از دستورالعملها از حداکثر 3 قاشق غذاخوری شکر در 3.5 فنجان چای سخن میگویند.
مزایای مصرف چای ماسالا
چنانچه از همراهان مجله عطارمارکت باشید میدانید که ما در بخش مزایای مصرف یک محصول به طور مطلق و قطعی سخن نگفته و تنها در صورتی که بواسطه آنالیزهای دقیق از فواید یک محصول آگاه باشیم – مثلاً عرق کاسنی یا عرق بوقناق رویال ستیاگل – استفاده از آن را پیشنهاد میدهیم. در همین رابطه در بیان مزایای مصرف چای ماسالا هم به ذکر ترجمه متون موجود در منابع معتبر پرداخته؛ در عین حال هیچکدام را رد یا تائید نمیکنیم:
- بهبود سرماخوردگی
- کاهش التهابات بدن
- افزایش سطح انرژی و تقویت بدن
- مفید برای دستگاه گوارش و سوخت و ساز بدن
- داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدسرطانی
- پیشگیری از دیابت
- کاهنده درد و گرفتگیهای قاعدگی
طرز تهیه
اگرچه ما اجزای تشکیل دهنده چای ماسالا را مورد بررسی قرار دادیم، اما این بدان معنا نیست که خودمان باید همه آنها را جداگانه تهیه و مخلوط کنیم. چنانچه سری به قهوهفروشیها، قنادیها، خشکبار فروشیها، عطاریها و فروشگاههای بزرگ بزنیم، احتمالاً میتوانیم چای ماسالای آماده طبخ را تهیه کنیم. با خرید این محصولات پودری دست ما برای درست کردن این نوشیدنی به روشهای مختلف خیلی باز نیست، یعنی یا باید آب و شیر را جوش آورده و این محصول را به آن اضافه کنیم یا ابتدا آنها را با هم مخلوط کرده و سپس بجوشانیم. اما نکته مثبت این کار اینجاست که زحمتهای طبخ آن به حداقل رسیده و کار با سرعت زیاد انجام میشود.
این در حالیست که در هند این روش ممکن است بر اساس سلیقه یا عرف محلی متفاوت باشد. به عنوان مثال، برخی از خانوادهها ممکن است همه مواد را در ابتدا کوبیده و ترکیب کنند، مخلوط آن را به جوش بیاورند، سپس از صافی عبور داده و سرو کنند. در حالی که برخی دیگر ممکن است مخلوط را برای مدت طولانیتری بجوشانند، با جوشاندن برگ های چای شروع کنند و فقط ادویه ها را در آخر اضافه نمایند.