گیاهان کاهنده فشار خون

ما قصد داریم در این یادداشت به بررسی گیاهان کاهنده فشار خون ( گیاهان مفید برای فشار خون بالا ) بپردازیم اما پیش از آن تعریف چند مفهوم مهم و مرتبط به بحث خالی از لطف نیست. چنانچه به موضوع این مقاله علاقمندید، دعوت میکنم تا انتها با ما همراه باشید:

تعریف بیماری فشارخون بالا

Hypertension یا فشارخون یکی از بیماری‌های متابولیک مزمن است افراد زیادی در سراسر دنیا با آن سروکار دارند. بطور کلی نیرویی که از طرف خون به دیواره‌های شریان‌ها (سرخرگ) وارد می‌شود، منجر به بروز این بیماری شده که در صورت عدم کنترل آن ممکن است به بیماری‌های قلبی منجر شود.

هایپرتنشن با مقدار خون پمپاژ شده توسط ضربان قلب به رگ‌ها تعیین می‌شود و بصورت کسری نشان داده می‌شود. هرچقدر قلب خون بیشتری پمپاژ کند و شریان‌ها باریک‌تر باشند، فشارخون هم بالاتر خواهد رفت.

فشارخون دارای دو جزء است:

• فشار سیستولیک عددیست که در صورت یا بالای کسر قرار می‌گیرد و نشان‌دهنده‌ فشاری می‌باشد که قلب برای پمپاژ خون به بیرون و رگ‌ها وارد می‌کند.
• فشار دیاستولیک عددیست که در مخرج یا پایین کسر قرار گرفته و نشان‌دهنده‌ی فشاری که خون به دیواره‌ رگ وارد می‌کند می‌باشد.

فشارخون با میلی‌متر جیوه (mmHg) اندازه‌گیری می‌شود؛ و به‌عنوان‌مثال، به صورت ۱۲۰/۸۰ mmHg بیان می‌شود و زمانی که یکی از این دو عدد و یا هر دو عدد بالاتر از این میزان باشد، فرد دچار هایپرتنشن یا فشارخون بالا می‌شود.

طبقه‌بندی فشارخون

در ادامه مبحث گیاهان کاهنده فشار خون بطور کلی فشارخون بالا در طی سال‌ها در بدن گسترش می‌یابد و دیگر اعضای بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در نهایت احتمال ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را در فرد افزایش می‌دهد. البته با رعایت مراقب‌های اولیه بهداشتی و چکاپ دوره‌ای می‌توان این بیماری خاموش را شناسایی کرد و در جهت رفع علائم و بهبود آن اقدام قدم برداشت.

فشار خون پایین

اگر فشار خون کمتر از 60/90 باشد، افراد دچار فشارخون پایین یا افت فشار خون می‌شوند. که با علائمی نظیر احساس سبکی سر و سیاهی چشم، ضعف و سرگیجه و احتمال غش همراه است. فشارخون پایین می‌تواند ناشی از عدم نوشیدن آب کافی، از دست دادن خون (اهدا خون و یا خونریزی) و یا مصرف بیش از حد دارو باشد.

 دلایل ایجاد فشارخون بالا

از علل ایجاد فشارخون بالا (هایپرتنشن) می‌توان به سبک زندگی ناسالم، چاقی ، کم تحرکی، سیگار، داشتن رژیم‌های غذایی پرنمک، مصرف مشروبات الکلی، استرس و اضطراب، سن بالا، عوامل ژنتیکی یا سابقه خانوادگی فشارخون، بیماری کلیوی، اختلالات غدد فوق‌کلیوی و تیروئید اشاره کرد. شاید از آنجایی که بیشتر عوامل فوق به خوراک فرد وابسته است ضروریست تا بیشتر در خصوص گیاهان کاهنده فشار خون بدانیم!

علائم فشارخون بالا

اغلب افراد مبتلا، متوجه درگیریشان با این بیماری نمی‌شوند، لذا از این جهت آن را بیماری خاموش می‌نامند. بطور کلی نشانه‌هایی از قبیل سردرد شدید، سرگیجه، مشکلات بینایی، درد قفسه سینه، تنفس سخت و یا تنگی نفس، ضربان قلب نامنظم، وجود خون در ادرار، خونریزی بینی را به عنوان علائم این بیماری می‌شناسند.

این افراد بیشتر مراقب خود باشند؛

افرادی با سابقه‌ی خانوادگی فشارخون بالا، سیگاری‌ها، بانوان باردار، افرادی که اضافه وزن دارند و الکل مصرف می‌کنند و همچنین کسانی که رژیم غذایی سرشار از نمک و چربی دارند.

اقدامات لازم برای پیشگیری از ابتلا به فشارخون؛

• بطور منظم ورزش هوازی انجام دهید.
• مصرف نمک و چربی‌های اشباع شده را محدود کنید.
• غذایی‌هایی غنی از میوه و سبزیجات در رژیم خود قرار دهید.
• از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
• به وزن مطلوب بدن خود برسید.

گیاهان کاهنده فشار خون

زنجبیل

این گیاه به کاهش فشار خون کمک می‌کند و می‌توان آن را به صورت تازه، دمنوش و ادویه مصرف کرد. البته مصرف همزمان زنجبیل با داروهای رقیق کننده‌ خون مانند آسپرین و وارفارین، باعث افزایش اثر این داروها می‌شود و قبل از مصرف باید با پزشک مشورت نمود.

ریحان

برگ‌های ریحان به عنوان یکی از گیاهان کاهنده فشار خون از بالا رفتن فشارخون جلوگیری می‌کند و می‌توان مقادیر تازه آن را به صورت سبزی خوراکی و برگ خشک شده ریحان به عنوان طعم‌دهنده همراه با غذا مصرف کرد.

کرفس

پتاسیم موجود در کرفس با تحریک ادرار به کاهش فشارخون کمک می‌کند. از ساقه و برگ این گیاه به صورت خام و یا در غذا استفاده می‌شود. بذر کرفس نیز به عنوان عطر و طعم‌دهنده در سوپ و خورش می‌شود.

سیر

سیر با فعال کردن نیتریک اکساید سنتتاز، تولید نیتریک اکساید را افزایش داده و باعث پایین آمدن فشارخون می‌گردد. البته مصرف روزانه بیش از 4 گرم سیر تازه باعث یبوست و اختلال معده و روده می‌شود.

کتان – برزک

ترکیبات فنولی موجود در دانه (بذر) کتان باعث کاهش فشارخون می‌شود. دمکرده‌ هرکدام از گیاهانی نظیر زالزالک، دانه و برگ شنبلیله، دانه کرفس، سیر، جعفری و برگ زیتون که در زمره گیاهان کاهنده فشار خون قرار می‌گیرند، به صورت مجزا با مقدار مصرف روزی 3 فنجان، در کنار قرص‌های کاهش دهنده فشارخون (با مشورت پزشک) می‌تواند مفید باشد.