عطارمارکت | فروشگاه آنلاین عرقیات گیاهی و گیاهان دارویی
نویسنده: ادمین عطار 
انواع گلاب | در هنگام مقایسه دو یا چند گلاب مختلف مشاهده می‌شود که طعم، رنگ، بو و سایر متغیرهای فیزیکی آن‌ها و همچنین ساختار و خواصشان با یکدیگر متفاوت می‌باشد؛ عواملی که سبب می‌شوند تا نتوانیم در مصارف خاص از آن ها در جای دیگری استفاده کنیم.
در همین رابطه گلاب نیز مانند بسیار دیگری از محصولات دارای گریدهای مختلفی می‌باشد که هدف از این تولید متنوع، پوشش سطوح مختلف کاربری، سلیقه، ذائقه و توانایی خرید مشتریان گوناگون می‌باشد.
به بیانی ساده‌تر گلاب‌ها به این دلیل در انواع مختلف فرآوری می‌شوند تا مثلاً یک آشپز امکان خرید یک گلاب مناسب طبخ غذا را داشته باشد، خانمی خانه‌دار به اندازه نیاز و همچنین بودجه خود گلابی را ابتیاع کند، کارخانه‌ای که به تولید عطر و ادکلن مشغول است با خلوصی بالا آن را دریافت کرده و مصرف‌کننده‌ای هم که نیم نگاهی به خواص درمانی این محصول دارد گلابی متناسب با انتظارات خود خریداری نماید.
در همین رابطه انواع گلاب سنگین، سبک، دو آتیشه، سه آتیشه و پس‌آب (پساب) از جمله مهمترین دسته‌های گلاب‌های موجود در بازار کشور می‌باشند. از مهمترین عواملی که به ایجاد تفاوت در گریدهای مختلف این محصولات منجر می‌شود میزان گل، تعداد دفعات تکرار عملیات عرقگیری و همچنین تازه یا تفاله بودن گل می‌باشد. لازم به ذکر است که با برابر بودن همه شرایط برای تولید گریدی خاص، گاهی کیفیت محصول یک کارخانه یا برند از کیفیت محصولات رقیبش بهتر است که در چنین شرایطی می توان گفت کیفیت خود گل (مثلاً در چه شهری به عمل آمده است)، غنچه یا گل بودن آن، میزان خالصی یا ناخالصی (به عنوان مثال وجود برگ یا چوب در گل)، نحوه و میزان گرمادهی یا روش تولید و … موجب تفاوت‌هایی در کار می‌شود.
انواع گلاب
در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی روش ساخت این محصولات بپردازیم؛ چنانچه به کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص علاقه دارید تا انتها با ما همراه باشید:
گلاب سنگین ، ممتاز یا درجه 1
این نوع گلاب از تقطیر تقریباً 30 کیلوگرم گل محمدی با 80 لیتر آب به دست می‌آید. خروجی این فرآیند 40 لیتر گلاب باکیفیت است که مناسب‌ترین گزینه برای مصارف خوراکیست! گلاب رویال نیم لیتری ستیاگل – زرعطار در زمره گلاب‌های سنگین قرار دارد.
گلاب سبک یا درجه 2
این محصول کاملاً شبیه نوع ممتاز خود می‌باشد، با این تفاوت که به جای 35-30 کیلوگرم گل، 10 الی20 کیلوگرم از آن در دیگ مخصوص گلابگیری ریخته می‌شود. بدیهیست که به دلیل حجم تقریباً نصف شده گل‌های مصرفی، غلظت گلاب مورد نظر هم کم می‌شود. از سویی دیگر این عمل به کاهش قیمت تمام شده برای تولید کننده و متعاقباً قیمت خرید مصرف‌کننده منتهی می‌شود.
همانطور که مشاهده می‌فرمایید هم در خصوص انواع گلاب سنگین و هم سبک، به جای ذکر عددی خاص برای وزن گل مصرفی از یک بازه استفاده شده است، به همین دلیل یک تولید کننده ممکن است از حداقل این بازه‌ها استفاده کرده و دیگری از حداکثر آن! اگرچه عوامل متعددی در کیفیت گلاب تأثیرگذار است اما بی تردید یکی از مهمترین‌های آن‌ها همین مقدار گل و نسبت ترکیبی آن با آب می‌باشد. نهایتاً اینکه وقتی در پی تحقیق درباره گلاب‌ها بوده و قصد مقایسه آن‌ها را داریم، توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است .
انواع گلاب دو آتیشه و سه آتیشه
شاید وجه تسمیه نام گلاب دو آتیشه را بتوان وجود دو مرحله عملیات حرارتی و دو مرتبه گرمادهی به گل محمدی دانست. در تولید گلاب دو آتیشه اکونومی یک لیتری دقیقاً همانند روش‌های مذکور عمل کرده و با حجم‌هایی که به آن‌ها اشاره کردیم گلاب مورد نظر را استخراج می‌کنند، مضافاً به اینکه با تکرار این عملیات با گلاب به دست آمده به جای افزودن آب، خلوص محصول نهایی را افزایش می‌دهند.
به زبانی ساده تر پس از اینکه یک بار گلاب مورد نظر خود را گرفتیم، مجدداً به آن گل افزوده و دوباره عملیات تقطیر را انجام می‌دهیم. با این کار غلظت محصول نهایی بسیار زیاد شده و گلاب طعم تلخی به خود می‌گیرد، پس نمی‌توان در مصارف خانگی و خوراکی از آن استفاده کرد. این در حالیست که این ماده دارای خواص درمانی زیادی می‌باشد.
اینک می توان پیش بینی کرد که انواع گلاب سه آتیشه چگونه به دست می‌آید! زمانی که به گلاب دو آتشه به مقدار 30-35 یا 15-20 کیلوگرم گل اضافه کرده (بنا به درجه 1 یا 2 بودن آن) و عمل تقطیر را مجدداً انجام دهیم، در حقیقت دست به تولید گلابی سه آتشه زده ایم . لازم به ذکر است که همین گلاب سه آتشه هم به ندرت تولید می شود و جز کاربردهای خاص، نزد عموم مورد مصرفی خاصی ندارد. به همین دلیل هم شاهد عرضه کم آن در بازار بوده و هم با خلوصی بیشتر (مثلاً چهار آتیشه ) تولید نمی‌شوند.
پس آب
به عنوان آخرین نوع از انواع گلاب که تولید و مصرف آن رایج است به گلاب پس آب می‌رسیم. این گلاب ارزان، بی عطر و طعم و کم خاصیت‌ترین گلابیست که تولید می‌شود که علت وجود این شاخص‌های نسبتاً نامطلوب تقطیر تفاله‌های گلاب‌های مراحل قبلیست.
در همین رابطه پس از اینکه گلابی ممتاز یا درجه دو، دو آتشه یا سه آتشه تولید شدند؛ گل‌هایی که در یک بار در چرخه تولیدشان بوده‌اند دور ریخته نمی‌شوند؛ بلکه با مقدار مشخصی آب دوباره تقطیر شده و گلاب پس آب را به وجود می‌آورند.
